Kluczowymi czynnikami kształtującymi mikroklimat w domu są wilgotność, temperatura oraz ruch powietrza. W artykule wyjaśniamy, dlaczego warto postarać się, by we wnętrzach panowała ich wzorcowa wartość. Podpowiadamy również, jaka powinna być optymalna wilgotność oraz temperatura powietrza i jak zadbać o prawidłową wentylację. Na koniec wspominamy o tym, jaką rolę w tworzeniu „zdrowego” mikroklimatu pomieszczenia odgrywa drewniana podłoga.
Wpływ mikroklimatu pomieszczenia na człowieka i… drewno
Wyżej wspomniane, podstawowe części składowe domowego mikroklimatu mają ogromny wpływ na gospodarkę cieplną organizmu, samopoczucie oraz stan zdrowia. Wszystko to przekłada się z kolei na sprawność umysłową i fizyczną oraz wydajność i skuteczność naszych działań.
Mikroklimat oddziałuje jednak nie tylko na człowieka, ale i na naturalne materiały wykorzystane w naszych domach, np. drewno. Pod wpływem panujących we wnętrzach warunków, drewno na podłogach naprzemiennie kurczy się i rozszerza.
Podczas wysokich temperatur i niskiej wilgotności powietrza, typowych dla okresu grzewczego, deski podłogowe oddają wilgoć, a tym samym wysychają i kurczą się. Z kolei, gdy panuje niska temperatura i wysoka wilgotność powietrza, drewno chłonie wodę zawieszoną w powietrzu, a w następstwie – pęcznieje. Obie sytuacje w skrajnych przypadkach doprowadzić mogą do wypaczenia podłogi. Warto jednak podkreślić, że dotyczy to w większym stopniu desek litych niż warstwowych. Dlaczego? Warstwa podkładowa w podłogach warstwowych minimalizuje wpływ wilgotności i temperatury na żywotność drewna. Więcej piszemy o tym w tekście: Budowa podłóg trójwarstwowych Baltic Wood.
Optymalna wilgotność powietrza w domu lub mieszkaniu
Mianem wilgotności powietrza określa się zawartość pary wodnej w atmosferze. Jej prawidłowa wartość powinna mieścić się w przedziale od 30% (minimalny poziom określany polską normą PN-78/B-03421) do 65%. Natomiast optymalna wilgotność powietrza, czyli taka, w której czujemy się najlepiej, oscyluje w granicach 40-60%. Taki stopień wilgotności sprzyja nie tylko naszemu zdrowiu i samopoczuciu, ale również drewnianym podłogom oraz meblom.
O ten parametr warto zatroszczyć się szczególnie zimą oraz latem. Dlaczego? W okresie grzewczym temperatura panująca w pomieszczeniach jest z reguły wysoka, a częstotliwość wietrzenia pomieszczeń niska. To z kolei doprowadza do spadku ilości pary wodnej w otoczeniu nawet do 20%. Gdy wilgotność powietrza w mieszkaniu oscyluje w obrębie takiej wartości, odczuwamy dyskomfort w drogach oddechowych – suchość i drapanie. Cierpią na tym równie nasze drewniane podłogi, w których pojawić się mogą szczeliny.
Z kolei podczas ciepłych, obfitujących w silne opady miesięcy, wilgotność powietrza może wynieść nawet 80-90%. W takich warunkach nierzadko pojawiają się infekcje dróg oddechowych oraz ból głowy. Jest to też wilgotność zbyt wysoka dla drewnianych podłóg. Utrzymująca się krótko nie powinna mieć wpływu na deski warstwowe, ale w przypadku podłóg litych może prowadzić do efektu tzw. “łódki” – uniesienia zewnętrznych krawędzi desek.
Optymalna temperatura w domu lub mieszkaniu
Każdy człowiek posiada indywidualne preferencje dotyczące temperatur panujących w otoczeniu. Istnieją jednak wartości, które są rekomendowane zarówno przez lekarzy, instalatorów ogrzewania, jak i producentów podłóg drewnianych. Optymalne poziomy wyznaczone przez specjalistów mają pozytywny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie, ale także na wydatki oraz trwałość drewnianych powierzchni.
W prawie budowlanym istnieje zapis o minimalnej temperaturze wynoszącej 20 stopni C oraz maksymalnej utrzymującej się na poziomie 24 stopni C (w łazienkach). Dla drewnianych podłóg warstwowych najkorzystniejsza jest natomiast wartość oscylująca między 18 a 22 stopnie Celsjusza. Z kolei optymalna temperatura w mieszkaniu rekomendowana przez medyków to 22 stopnie C. Taki poziom zapewnia komfort cieplny i jednocześnie nie naraża śluzówek na nadmierne wysychanie.
A jaka temperatura w domu będzie optymalna podczas nocy? Zarówno w sypialniach dzieci, jak i dorosłych rekomendowane jest utrzymywanie temperatury na poziomie 18-20 stopnie C. Takie warunki to gwarancja głębszego snu, a w konsekwencji – lepszego wypoczynku.
Prawidłowa wentylacja w domu
Na „zdrowy” mikroklimat pomieszczenia ogromny wpływ ma również wentylacja. Za tym terminem kryje się cyrkulacja powietrza, zachodząca najczęściej pomiędzy wnętrzem domu a przestrzenią na zewnątrz. Prawidłowy system wymiany powietrza powinien opierać się jednak nie tylko na wentylacji naturalnej, polegającej na wietrzeniu pomieszczeń poprzez tworzenie przeciągów. W domach i mieszkaniach wykorzystać należy również jeden z trzech innych rodzajów wentylacji: grawitacyjny, mechaniczny lub hybrydowy.
Gdy wentylacja w domu nie działa w sposób prawidłowy, na ścianach pojawia się pleśń, a na szybach dostrzec można skropliny pary wodnej. W niewłaściwie wentylowanych pomieszczeniach wyraźnie wyczuwalne są również nieprzyjemne zapachy oraz wilgoć. Długoterminową konsekwencją zdrowotną takiego mikroklimatu, mogą być bóle głowy, alergie, zmęczenie oraz podrażnienia błony śluzowej.
Jeśli wentylacja nie działa prawidłowo, to zalecane jest zrobienie przeglądu drożności kanałów wentylacyjnych oraz zamontowanie nawiewników. Na dopływ świeżego powietrza przy jednoczesnym usuwaniu zanieczyszczeń na zewnątrz, pozytywny wpływ będzie miało również zadbanie o odpowiedniej wielkości otwory/szczeliny w drzwiach (między pokojami ich powierzchnia powinna wynosić co najmniej 80 cm2, między kuchnią, łazienką czy WC, min. 200 cm2).
Wpływ drewnianej podłogi na mikroklimat
Na mikroklimat w domu wpływ mają również deski podłogowe. Drewno „oddycha”, co w praktyce oznacza, że w zależności od panujących warunków, pochłania lub oddaje wilgoć. W przypadku nadmiernie nasyconego parą wodną powietrza, deski absorbują wilgoć, a gdy powietrze jest zbyt suche, oddają ją do otoczenia. Drewno jest więc naturalnym regulatorem wilgotności powietrza w naszych domach. Oczywiście jego zdolności absorpcyjne nie są nieograniczone, dlatego – jeśli przez dziesięciolecia chcemy cieszyć się piękną drewnianą podłogą – to warto dbać o odpowiedni poziom wilgotności oraz temperatury powietrza w mieszkaniu, a także o sprawną wentylację, która ułatwia regulację tych parametrów.